Katmandu Durbar Meydanı

Katmandu’nun Tapınaklarla dolu Durbar Meydanı 

Katmandu Durbar Meydanı (Hanuman Dhoka Durbar Square ), Katmandu vadisindeki en bilinen ve UNESCO Dünya Mirası listesindeki pek çok eseriyle önemli bir meydan. Thamel’e ve otelimize yürüme mesafesinde olduğu için, biz meydana her zamanki gibi yürüyerek gittik. Meydana giderken ve meydana girmeden etraf çok renkli görüntülerle dolu, sürekli deklanjöre basma gereği hissediyorsunuz, adeta başınız dönüyor.

Girişte kişi başı 1000Rs alıyorlar ve hangi tapınak nerededir diye, meydanın haritasını da veriyorlar. Verilen haritada meydandaki yapılarla ilgili resimli açıklamalar da var.

Yanınızda herhangi bir fotoğrafınız varsa kart çıkartıyorlar, orada kalacağınız süreyi söylüyorsunuz, o zaman aralığında tekrar ücretsiz girebiliyorsunuz. Kartı çıkarmak için Kumari’nin evinin yanındaki beyaz binaya gidiyorsunuz. Biz yanımıza fotoğraf almayı unutmuşuz, fotoğrafsız kart verdiler, yarın getirin dediler, ertesi gün fotoğraflısını verdiler. 

Meydana girdiğinizde büyüklü küçüklü bir sürü tapınakla karşılaşıyorsunuz. Tapınakların etrafındaki insan manzaraları da en az tapınaklar kadar ilginizi çekecektir. Satıcılar, sadular, uyuyanlar, yemek yiyenler, tapınanlar…

Mahendreswar Temple 

Şivaya  adanmış bir tapınak, Şiva boğanın üzerinde, elinde mızrağı ile yine şeytanı kovuyor ve tapınağı koruyor.

Taleju Tapınağı

Sadece Dasain festivalinde açılan tapınak, halka kapalı, biz de süslü kapısını görebildik. Daha yüksek başka yapı olmaması için yasa bile çıkarılmış, sonradan kaldırılmış ama yine de, 35 metre yükseklikle Katmandu’nun en yüksek tapınağıymış. 

Maru Tole ve Büyük Çan

Maru Tole önündeki Büyük Çan, Taleju Tapınağında ayin olduğunda kötü ruhları uzaklaştırmak için çalınırmış. 

Kot Meydanı ve Büyük davullar

Kot Meydanı denilen yer. Tanrı Krishnaya adanan bir tapınak ve yanındaki büyük davullar bulunuyor. Tanrı Krishna’ya burada, yılda bir kez adak adanır, bufalo ve keçi kurban edilirmiş. 

Kral Pratap ve Malla Sütunu

Sütunun üst kısmında, efsanevi kralın yanında, eşinin ve beş çocuğunun da figürleri bulunuyor. Sütunun bulunduğu yer günün her saatinde güvercinlerle dolu oluyor. En çok insan manzaralaraına rastlanacak yer de burası.

Sütunun arkasındaki pagoda tarzı tapınak Jagannath Mandir  bulunuyor.Tapınağın çatısı erotik oymalar içeriyor. 

Siyah Bhairab ve Beyaz  Bhairab

Jagannath tapınağının arkasında Şivanın korkunç yüzlü enkarnasyonu olan Bhairab figürü bulunuyor. Tek bir taş levhadan oyulmuş figürün 6 tane kolu var. Sağ elinin birinde kılıç, sol elinin birinde kesik kafalar, belinde de kesik kafalardan oluşan bir kemer var.  Ayaklarının altında ezdiği ceset ise cehaleti temsil ediyor. Efsaneye göre, önünde yalan söylemenin ölüm getireceğine, kan kusarak öleceğine inanılırmış. 

Beyaz Bhairab maskesi ise Kral Pratap Sütununun arkasındaki kafesli alanda saklanıyor. Kafesin delikli alanlarından bakılınca görülüyor. Her sene Eylül ayındaki İndra Jatra festivalinde sadece dışarıya çıkarılıyormuş. 

Hanuman Dhoka (Eski Kraliyet Sarayı )

Sarayın içinde 10 tane meydan bulunuyor. Ama deremden sonra restorasyonlar nedeniyle bazılarını görebiliyorsunuz. Saraya girmeden hemen solda, kırmızı renkte boyanmış olan Maymun  Tanrı Hanuman’ın bir heykeli var.  Saray  Hanuman tarafından korunduğundan adını da ondan alıyor. Kırmızı bir şemsiye altında ve kırmızılı örtülerle örtülmüş vaziyette korunuyor. Yıllardır tapınmak için gelenler  kırmızı boyalarla yüzünü boyamışlar ve yüzü görünmez olmuş.

Girişte bir çift süslü taş aslanlar var. Solda olanın üstündeki tanrı Şiva, sağdakinde de karısı Parvati var. Girişte solda şeytanı öldürürken figürlenmiş Tanrı vişnu ve yanında nöbet tutan Gurka askeri, askerin bakışı çok iyiydi…

Nassal Chowk

İçeri girdiğimiz avluya verilen ad. Büyük bir iç avlu ve taç giyme töreninin yapıldığı yermiş. Karşısındaki yapıda kralların tahtları, sandıkları vs sergileniyor. Soldaki yerde ise kralların iktidara gelişlerine göre portreleri var. Meydanın köşesindeki yuvarlak çatılı, beş katlı tapınak ise Panc Mukhi Hanuman Tapınağı.                 

Avlunun ortasında ise modern saatlerin icat edilmesinden önce kullanılan güneş kadranı, güneş saati. Avludan diğer meydanlarına geçiliyor, ama restorasyon çalışmalarından dolayı çok az yerini görebildik. Yılanlı havuzu ve Panc Mukhi Hanuman Tapınağı görüntüsüyle arkadaki meydan.

Kraliyet Sarayından çıktıktan sonra meydandan manzaralar…

Kumari

Yaşayan tanrıça Kumari’yi görmeye sıra geldi. Kumari, hergün 09:00, 12:00, 16:00, ve 18:00 saatlerinde pencereden kendini gösteriyormuş. Biz saat 16:00’dan önce yaşadığı evin bahçesindeydik. Aslanlı bir kapıdan içeri giriyorsunuz. Kumari çıkana kadar fotoğraf çekebilirsiniz.              

Çıkış saati yaklaşınca, önce pencerede  askeri görünümlü birisi belirdi, ortamın hazırlanması şeklinde işaretle talimat verdi, sonra anons yapıldı. Fotoğraf çekmenin yasak olduğu, sessiz olunması gerektiği gibi uyarılarda bulunuldu. Görevli herkesin arasında dolaşarak ayrıca ikaz etti.   

En sonunda küçük, hatta minnacık, makyajlı bir kız çocuğu pencerenin önünde belirdi. Biraz etrafa baktı, sonra da oyundan sıkılan çocuklar gibi kaçarcasına pencereden uzaklaştı. 

O kadar küçük bir kız ki, çocukluğunu yaşayamıyor, daha doğrusu aslında bunun ne olduğunu bile bilmiyor. Bütün hayatı evin içinde kapalı geçiyor. Hiçbir sosyal yaşantıyı bilmiyor. Kumari olmak için bir sürü ürkütücü testlerden geçtiği gibi, genç kızlığa geçtikten sonra ve artık tanrıça olmadığı zaman da hayatı darmadağın oluyor. Gerçi çocuk hakları devreye girip, eğitim almasını sağlamış, ama bu da yeterli değil. Velhasıl, özel birisi olmak, şans gibi görülse de biz bu kıza çok acıdık.

Renkli görüntüleri eşliğinde Katmandu Durbar Meydanından ayrılıyoruz.